Het ontwerp
Ontwerp voedselbos door Puur Permacultuur
Voor het voedselbos is door het bedrijf ‘Puur Permacultuur’ een ontwerp gemaakt (zie bijgaande illustratie). Bij de inrichting en de aanplant van het voedselbos is dat ontwerp het uitgangspunt geweest. Op een aantal punten hebben we er, meestal om praktische redenen, wat af moeten wijken van het plan.
Struweelhaag
Rond het voedselbos is een haag aangeplant die als windkering dient, maar ook een heel goede omgeving creëert voor o.a. vogels en insecten. De haag wordt 4 meter breed en ongeveer 3 meter hoog en bestaat uit 1.370 struiken in 18 soorten. Er zitten veel bes dragende struiken tussen waar vogels dol op zijn.
Voedselbos in blokken
Daarbinnen ligt het voedselbos dat is opgebouwd uit blokken van 25 bij 25 meter. De blokken worden gescheiden door paden van 3 meter breed, zodat er makkelijk met een smalspoortractor geoogst kan worden. In de blokken zijn ‘plukpaadjes’ aangelegd zodat alle bomen en struiken redelijk gemakkelijk te bereiken zijn. Op de meeste blokken zijn de gebruikelijke voedselbos-bomen en -planten geplaatst (in totaal zo’n 230 soorten).
Er zijn ook enkele bijzondere blokken. Zo hebben we een ‘mediterraan blok’ waar bomen en struiken staan die het in het toekomstige klimaat waarschijnlijk goed gaan doen. Hier staan vooral abrikoos, amandel, vijg, roomappel en kaki. Maar hier kweken we ook paddenstoelen zoals oesterzwammen, shiitake en truffels.
Er is ook een blok met 57 heel oude appel- en perenrassen. Rassen die je amper nog tegenkomt, maar die het bewaren zeker waard zijn. Ze hebben prachtige namen zoals Sint Nicolaaspeer en de appel Pater van den Elsen.
Nog meer blokken
Ook is er een blok voor ‘houtproductie’ waar gebruikshout wordt opgekweekt. Hout is een heel duurzaam bouwmateriaal dat meer toegepast zou moeten worden. De CO2-voetafdruk van hout is namelijk veel lager dan bijvoorbeeld van beton, staal of kunststof. In dit blok staan o.a. Robinia, Zomereik en Taxus. Maar ook bamboe die naast gebruikshout ook eetbare scheuten oplevert.
Er zijn ook enkele blokken in gebruik als permacultuur moestuin. Daar staan o.a. veel meerjarige groenten zoals asperge en rabarber. Ook wordt er Hop verbouwd voor het brouwen van bier. Maar ook is er ruimte voor eenjarige planten. Zeker in de beginfase als het voedselbos nog weinig levert, kan de moestuin al een mooie bijdrage leveren.
Blok met verfplanten
En dan is er nog een blok met hoofdzakelijk ‘verfplanten’. Vroeger werd textiel geverfd met kleurstoffen die werden bereid uit planten. Denk bijvoorbeeld aan Meekrap voor rood, de Wede en de Indigostruik voor blauw en Saffloer en Kurkuma voor geel. Maar er zijn nog heel veel andere planten bruikbaar voor het maken van kleurstoffen. Dit blok wordt tevens gebruikt voor het planten van struiken die zeer in trek zijn bij insecten. In dit blok is ook een zonnig zithoekje gecreëerd.
Een wadi
Er is een wadi gegraven om overtollig water op te vangen. Het Arabische woord is in Nederland een afkorting van Water Afvoer Drainage en Infiltratie. Met de vrijkomende grond is een verhoogd wandelpad aangelegd. Tegen de helling daarvan is een ‘wijngaard’ aangelegd met een aantal tafel- en wijndruiven. De ruimte rond de wadi is ingezaaid met meerjarige inheemse bloemenmengsels. Naast het grote nut voor de insecten zal deze bloementuin ook gebruikt worden als pluktuin.
Ontmoetingsplaats
Om mensen te ontvangen is een blok gemaakt dat dient als ‘ontmoetingsplek’. De zithoek wordt omgeven door een cirkel van walnotenbomen. Op deze beschutte plek kunnen we mensen verwelkomen die komen voor een rondleiding of voor schoolkinderen die het spannende voedselbos komen ontdekken.
En de vrijwilligers, die elke vrijdagochtend actief zijn, moeten natuurlijk een onderkomen hebben voor de opslag van het gereedschap, om te kunnen schuilen als het regent en om gezellig een kop koffie te drinken.