Peer – Pyrus communis ‘Saffraanpeer’

In ‘s Heeren Vruchten hebben we plaats gemaakt voor zo’n 28 oude perenrassen. Niet alleen voor de perendiversiteit, maar vooral voor de fruitboomhistorie. Kweker Jos, van wie de bomen afkomstig zijn, zocht nog een plek waar hij deze oude rassen ‘kwijt’ kon en waarbij hij de zekerheid had om bij deze bomen te zijner tijd entmateriaal af te nemen voor het behoud van deze oude perenrassen. Uiteraard werkt ons voedselbos daaraan mee.

De oudste gecultiveerde Saffraanperenboom in Zuid-Afrika is uit Nederland afkomstig. Het is een oude Saffraanpeer uit de tijd van de Verenigde Oostindische Compagnie. In 1652 is Hendrik Boom, in opdracht van gouverneur Jan van Riebeeck, begonnen met de aanleg van een groenten- en fruittuin, om de VOC-schepen (op weg naar de Oost) te kunnen voorzien van vers voedsel ter voorkoming en genezing van scheurbuik, een gevreesde ziekte als gevolg van een Vitamine-C tekort op deze lange reizen. Tien jaar later was de tuin al 21 ha groot, en was het met recht een ‘bloeiend’ bedrijf. De VOC-compagniestuin is nu een fraai aangelegd en onderhouden park met vele bijzondere planten en bomen. De oude Saffraanpeer zal vrij snel na de stichting van de tuin zijn geplant. Ze geeft in de herfst nog steeds veel peren. Waarschijnlijk is het de Herfstsaffraanpeer, al wordt dit uit de Zuid-Afrikaanse bronnen niet duidelijk! De vier stammen, die nu ondersteund worden, komen uit hetzelfde wortelstelsel voort als de originele boom. De boom is aan het afsterven, daarom zijn er verschillende jonge bomen met enthout van de boom geënt. Download hier voor meer informatie.

De naam Saffraanpeer is een synoniem voor een drietal zeer oude perensoorten die bij ons bekend staan als:

• Bon Chrétiens, namelijk: Bon Chrétien d’Eté of Zomersaffraanpeer, andere synoniemen zijn: Apothekerspeer, Bestevaer, Brabantsche Graziool, Canelle, Gratiole de Napoli, Gratiole de Roma, Kaneelpeer, Kanjuweel, Kruid-Kanjuweel, Marsepeinpeer, Malvasier-Peer, Rechte Saffraanpeer, Schager Maagd, Suikerkandijpeer, Zomer-Gratiool (in Brabant), Safran d’Eté, Zomer Bon Chrétien, Zomer Safran;
• Bon Chrétien d’Automne of Herfstsaffraanpeer. Synoniemen zijn Bon Chrétien d’Espagne, Gratiole d’Automne, De Janvry, Herfst Bon Chrétien, President d’Espagne, Safran d’Automne, Van Dijkspeer.
• Bon Chrétien d’Hiver of Wintersaffraanpeer. Synoniemen zijn: Safran d’Hiver Anguisse, St. Martin, Wintergratiool, Winter-Apothekerbirne.

De Zomersaffraanpeer is het eerst gedocumenteerde perenras in de USA. In 1647 ontving Peter Stuyvesant, gouverneur van Nieuw Amsterdam, het latere New York, een jonge boom van de Bon Chrétien d’Ete (Zomersaffraanpeer), die hem uit Frankrijk was toegestuurd. Veel entjes van de boom zijn daarna verspreid onder de Hollandse kolonisten in de Hudson Valley. De oorspronkelijke boom werd midden in het centrum van New York geplant. Na ruim twee eeuwen werd hij omver gereden door een zware paardenkar Saffraanperen lijken sterk op elkaar, eigenlijk verschilt voornamelijk de rijptijd.

De vruchten zijn middelmatig groot en regelmatig van vorm. De kleur is groenachtig geel, bij gehele rijpheid wordt deze mooi goud bronskleurig. Het vruchtvlees is witachtig van kleur, het is vrij zacht bij rijpheid, los, bros, matig sappig. De vruchten zijn eind oktober rijp. De boom is een middelmatige groeier en vormt een piramideachtige kroon. Vruchten dragen doet hij vrij vroeg, veel en regelmatig en in grote hoeveelheden. Van ziekten heeft hij weinig last, de bomen en de vruchten blijven heel goed gezond. Bij grote vruchtdracht op tijd dunnen van de vruchten zal de vruchtgrootte gunstig beïnvloeden.