Peer – Pyrus Communis ‘Keutelpeer’

In ‘s Heeren Vruchten hebben we plaats gemaakt voor zo’n 28 oude perenrassen. Niet alleen voor de perendiversiteit, maar vooral voor de fruitboomhistorie. Kweker Jos, van wie de bomen afkomstig zijn, zocht nog een plek waar hij deze oude rassen ‘kwijt’ kon en waarbij hij de zekerheid had om bij deze bomen te zijner tijd entmateriaal af te nemen voor het behoud van deze oude perenrassen. Uiteraard werkt ons voedselbos daaraan mee.

Een voorbeeld van oude perenrassen uit het Noorden van Nederland zijn de keutelperen, ook wel zwienenkeutels genoemd. En in Twente en de Achterhoek heten ze köttelpeern. De Noordelijke Pomologische Vereniging, een club die zich bezighoudt met appels en peren, is op zoek naar oude perensoorten in Drenthe. Niet zomaar oude perensoorten, maar keutels.

Volgens Tammo Katuin van de Noordelijke Pomologische Vereniging waren de keutelperen vroeger heel kleine peren. “Ze hadden de grootte van een nagel.” Tegenwoordig zijn de peren iets groter. “Tussen de tien en vijftien millimeter doorsnee, met een eigenaardige lange steel.” De Vereniging is op zoek naar de keutelpeer, nadat ze erachter kwam dat er driehonderd perensoorten zijn die niet meer gebruikt worden. “Die perensoorten zijn juist heel interessant en daarom besloten we ze te gaan verzamelen”, zegt Katuin.
Katuin had van mensen in Dwingeloo begrepen dat er nog keutelperen bestaan en dat ze ‘eigenlijk heel lekker zijn’. Katuin doelt volgens eigen zeggen niet alleen op het maken van stoofperen op de meest bekende manier, met rode wijn. “Vroeger was het voer voor de meiden, de knechten en de varkens. Maar je kan ze tegenwoordig ook gewoon gebruiken als vervanger van de aardappel.”

De Noordelijke Pomologische Vereniging heeft in Frederiksoord inmiddels 220 verschillende perensoorten verzameld, maar blijft op zoek naar meer soorten. Katuin: “Heeft u een oude perenboom in de tuin staan? Katuin vreest een beetje voor het voortbestaan van de perenboom. “Vaak als mensen een nieuw huis kopen dan kijken ze naar de oude perenboom en weten ze niet wat ze er mee moeten. Dan gaat de zaag er in.” Om het voortbestaan van de peren een beetje te garanderen is de Noordelijke Pomologische Verenging begonnen met het aanplanten van een aantal soorten. “Die zitten nu in de grond. Helaas zullen wij niet meer mee maken dat dat een perenboom wordt”, besluit Katuin.

Omdat er weinig informatie beschikbaar over dit oude perenras leek het ons wel aardig om het bericht van RTV Drente van augustus 2019 deels over te nemen.