Tamme kastanje – Castanea sativa

De tamme kastanje groeit uit tot een grote boom met een grillige kroon die van nature voorkomt op koele, enigszins vochtige berghellingen in Zuid- en Midden-Europa, Noord Afrika en delen van Azië. De kroon kan tot 25 m breedte uitgroeien. De zware, korte donkergrijze stam draait om zijn as (tordeert) waardoor de diepe groeven in de schors mee draaien. Het is een eenhuizige boom met in bundels staande, witte en geurende mannelijke bloemen, die in de maanden mei en juni tot bloei komen, in tot 13 cm lange aren. De vrouwelijke bloemen zijn klein en groen, deze vallen weinig op. De vrouwelijke bloemen bevinden zich aan de basis van de katjes, omgeven door een groene, schubachtig bebladerde vruchtbeker. Kevertjes, vliegen en bijen zijn de bestuivers van de tamme kastanje. Van de mannelijke bloemen gaat een geur uit die kevers aanlokt en op de stempel bevindt zich een zoetsmakend druppeltje nectar.

De herfst is de tijd dat de rijpe vruchten vallen. Onder meer eekhoorns, gaaien, kraaien, muizen, wilde zwijnen en mensen eten de kastanjes. Zij zorgen ervoor dat de bomen zich in het wild verspreiden. Ook veel insecten eten van de kastanjes, waarvan Curculio elephas de belangrijkste is. Verder zijn te noemen: de gewone spiegelmot (Cydia splendana), gewone dwergbladroller (Pammene fasciana), Xyleborus dispar en sinds 2002 ook de tamme-kastanje galwesp (Dryocosmus kuriphilus).

De vruchten van de tamme kastanje kunnen, anders dan die van de paardenkastanje, worden gegeten. De rauwe kastanjes kan je eten, poffen, roosteren of koken. Ook voor het maken van meel zijn gedroogde kastanjes goed te gebruiken.

Het hout van de kastanjeboom is uitstekend timmerhout: het lijkt qua kleur en structuur op eiken. De massa is qua volume iets lager, maar het heeft een hoge duurzaamheid doordat er veel looizuur in het (kern)hout zit. Hierdoor verkleurt het hout in contact met ijzer. Het hout van de tamme kastanje is fijn vezelig en goed bestand tegen vocht. Het is ongeveer even duurzaam als Europees eikenhout en geschikt voor het vervaardigen van tuinmeubels, bruggen, steunpalen voor druivenstokken en vaten. Kastanjehout wordt ook veel gebruikt om hekken en afrasteringen van te maken. In ons voedselbos staan 25 tamme kastanjes te groeien, deel uitmakend van het houtproductiebos.