Ruwe Berk – Betula pendula

De Ruwe Berk wordt ook wel Zilverberk genoemd. De Ruwe Berk is een sierlijke boom met slanke, hangende twijgen en een zilverwitte schors die met de jaren zwart en ruw wordt bij de voet van de stam. In de lente verschijnen geelwitte katjes. De ovale, lichtgroene bladeren kleuren geel in de herfst. Deze Berk kan uitgroeien tot een forse boom van 10 meter hoog.

In ons voedselbos hebben we een heel aantal Berken geplant met als belangrijkste doel om snel een ‘bos’ te krijgen. De snelgroeiende Berken geven veel organisch materiaal wat de bodemstructuur verbetert. Ook zorgen ze voor bescherming en luwte voor de fruit dragende bomen en struiken. Op termijn (na een jaar of 10) zullen de meeste berken weer verwijderd worden (het zijn dus ‘wijkers’).

Maar de Berken kunnen in een voedselbos nog een andere functie hebben: de oogst van Berkensap. Berken hebben voor en bij het uitkomen van het blad een zeer sterke sapstroming. Aan dit sap worden goede eigenschappen toegedicht. Het zou de gezondheid een boost geven en het zou een geneeskrachtige werking hebben. Berkensap wordt traditioneel gebruikt tegen allerlei aandoeningen. De bekendste toepassing is wellicht het ouderwetse berkenhaarwater dat gebruikt werd tegen kaalheid, maar ook als anti-roos middel. Het zoetige, siroopachtige Berkensap bevat 95% water en daarnaast suikers, allerlei aminozuren, proteïnen, vitaminen en mineralen en is om die reden een goed middeltje om je gezondheid een boost te geven. Met name je lever en nieren schijnen er wel bij te varen.

Ook thee gezet van het blad schijnt erg gezond te zijn.

Maart is beste maand om Berkensap te oogsten, vóórdat er blad aan de bomen zit en zodra de sapstroom op gang is gekomen. De simpelste methode is door een tak af te knippen en een fles over het overgebleven uiteinde te schuiven. Bind de fles wel goed vast, na een dag heb je al een flinke hoeveelheid geoogst.