Vlier – Sambucus nigra ‘Haschberg’

foto Eetbaargoed
foto Eetbaargoed

Vlier – Sambucus nigra ‘Haschberg’

De gewone vlier is een plant uit de muskuskruidfamilie. De bloei is van mei tot juli. De bestuiving vindt plaats door insecten. De vruchten zijn in september en oktober rijp. De plant vermeerdert zich door zaad, dat met name door spreeuwen, die dol op de bessen zijn, wordt verspreid.

De Haschberg is een variëteit met bijzonder grote vruchten; flinke struik. De hoogte na 10 jaar is 4 meter. De bloemkleur is wit; bessen zwart. De bloeiperiode is mei – juni. Deze plant is zeer winterhard.

Vlier een grote, bladverliezende struik waarvan de jonge twijgen nauwelijks verhout zijn. Bij het ouder worden ze houtig, en krijgen een grijsbruine kleur, zijn wat wrattig en vertonen dan grove lengteribbels. De takken bevatten een zacht sponsachtig wit merg. De vijf- tot zevendelig geveerde bladeren die na kneuzing wat onaangename geur verspreiden, hebben bij de soort een donkergroene kleur. Vroeg in de zomer bloeit de vlier en tooit zich dan met honderden vlakke schermen met roomwitte bloemetjes, die zich in de loop van de zomer tot zwarte besvruchten ontwikkelen.

Vlierbessen bevatten veel vitamines. De bessen bevatten de naar het geslacht genoemde licht giftige stof sambunigrine, die echter door koken onschadelijk wordt. Van de vruchten wordt vruchtensap, sterke drank, jam, gelei en siroop gemaakt. Ook worden de bessen gebruikt voor het verven. Zowel bloemen als bessen worden gebruikt voor het maken van vruchtenwijn.
De vogels zijn gek op de bessen, oogst je ze niet, dan doen de vogels dat. De struiken worden ongeveer 4 meter hoog en kan goed gesnoeid worden. De beste standplaats is in de volle zon tot halfschaduw en qua grondsoort verdraagt de vlier veel gronden en kan goed met veel stikstof omgaan en is niet vorstgevoelig.

Gebruik in de keuken
Van de bloemen worden als nagerecht vlierbloesembeignets gemaakt. De bloemen worden in pannenkoeken gebruikt. De Noord-Amerikaanse indianen frituren de bloesem. Van de bloemen maakt men siroop. Deze wordt ook geproduceerd in Engeland en staat bekend als Elderflower Cordial. In Zweden staat het bekend als Fläderblomssaft. De gedroogde bloesem wordt gebruikt om kruidenthee van te zetten. Van de vlierbloesem wordt een verfrissende limonade gemaakt, die ook bij verkoudheden wordt toegepast. Gezeefde siroop van vlier is een huismiddel tegen keel- en buikpijn. In de periode van Sint Jan (24 juni) de jonge scheuten gebruiken.